Ook als je, zoals ik, zeer weinig met toneel hebt moet je als je in augustus in Edinburgh bent naar het theater. Want het Edinburgh International Festival en de Fringe en alles d'r omheen. Er is veel muziek - klassiek en tientallen tribute voorstellingen met de liedjes van Dolly Parton, Amy Winehouse, de Carpenters en anderen - maar het aanbod is zo omvangrijk dat er zelfs in mijn muzikale niche een paar nieuwsgierig makende voorstellingen te vinden zijn.

De naam van John Osborne herkende ik omdat hij in het verleden ooit een one man show had gemaakt op basis van een box met platen die hij had gewonnen bij het radioprogramma van John Peel. Z'n nieuwste voorstelling, You're In A Bad Way, staat in het vuistdikke programmaboek van de Fringe gerubriceerd als storytelling. Wat in dit geval betekent dat Osborne in de bovenzaal van een pub achter een microfoon een verhaal vertelt. Geen toneelspel maar wel een uit het hoofd geleerde monoloog. Geen comedy maar het is regelmatig best om te lachen.

Hij vertelt over een vriendin, Polly, die net heeft gehoord dat haar vader aan het dementeren is en over Polly's zus en over hoe ze allebei op heel verschillende manieren met dit nieuws omgaan. Maar het is niet allemaal tranentrekkerij. Het verhaal speelt zich af tegen een achtergrond met veel muziek en festivals. De muziek van St. Etienne, en dan met name een optreden van de band op Glastonbury, speelt een belangrijke rol. (Tot m'n schande viel het kwartje van de titel pas toen de voorstelling al een tijdje onderweg was). Het enige stukje theatrale aankleding bestaat er uit dat Osborne zo nu en dan korte muziekfragmenten instart vanaf z'n tablet.

Het verhaal is triest maar met een aangename dosis humor en hoop. En ontroerend gebracht. Een verhaal dat je zo op een podium vertelt vereist een iets andere aanpak dan wanneer je het opschrijft om gelezen te worden. Osborne heeft die aanpak onder de vingers. Hij verdient meer dan de ongeveer 10 toeschouwers die er afgelopen zaterdag zaten (overigens betekende dat dat de zaal bijna halfvol zat dus zo slecht was die opkomst nu ook weer niet).

De voorstelling een paar uur later in de kelderzaal van de Gilded Balloon was wél uitverkocht. Een man of 160 zelfs waren afgekomen op If You're Feeling Sinister, een play with songs - geen musical - op basis van het gelijknamige, tweede album van Belle & Sebastian. De band zelf heeft er trouwens niets mee van doen (maar publiceert het wel via haar twitter dus schaamt zich er ook niet voor ofzo).

Het is het verhaal van Boss en Kid, hij een academicus van middelbare leeftijd en zij zijn veel jongere studente(?), die een nogal raadselachtige verhouding hebben. Ze lijken vooral dol te zijn op rollenspellen en in die hoedanigheid hebben ze nu een van de belangrijkste schilderijen van Schotland, Christ of Saint John of the Cross van Dali, uit het musuem van Glasgow gestolen. Zij sjouwt de hele voorstelling lang een grote koker als een heuze MacGuffin over het podium. De rest van het plot gaat er vooral over wat nu verder want het blijkt allemaal een beetje uit de hand te zijn gelopen en niet zo de bedoeling zijn geweest.

Het verhaal past qua sfeer – zie ook het religieuze betekenis van het schilderij – in de wereld van Stuart Murdoch en Belle & Sebastian maar heeft verder niets tot weinig met de inhoud van de liedjes op If You're Feeling Sinister te maken. Toch barsten te twee acteurs met enige regelmaat uit in gezang. Soms met als B&S-achtig klinkende backingtrack. Soms zelf tokkelend op de akoestische gitaar. Veel verder dan een vage link tussen verhaal en de titel van het liedje gaat het meestal niet. Me & the Major aan het begin, als we hun relatie leren kennen. Seeing Other People op een moment dat ze het iets losser aan proberen te doen. (Ik had verwacht dat Get Me Away From Here I'm Dying met z'n I Always Cry At Endings het slotnummer zou zijn. Niet dus. Gemiste kans).

Er is van alles aan de voorstelling dat ik niet leuk vind. Ik snap de relatie tussen de twee hoofdrolspelers niet. Zij zingt met een te rockend, Amerikaans Canadees accent voor de liedjes (en de context). Ik kan gewoon heel slecht tegen mensen die overduidelijk toneel staan te spelen. Maar daar tegenover zitten er ook genoeg leuke elementen in. Hoe zij regelmatig met een vingerknip aangeeft dat het tijd is dat de muziek weer begint. Zijn t-shirt met horizontale zwart-wit strepen. De lange tirade aan het begin over hoe Glasgow beter is dan Edinburgh. En gewoon, het idee van een musical - ik noem het toch gewoon een musical - op basis van de liedjes van een van m'n favoriete bands.

You're In A Bad Way is elke dag om tien voor half twaalf s'middags in de Voodoo Rooms (en gratis). If You're Feeling Sinister is dagelijks om kwart voor vier in de Gilded Balloon. Het Edinburgh Fringe Festival duurt nog tot 26 augustus.