In King Rocker doet comedian Stewart Lee ongeveer hetzelfde voor het fenomeen de muziekdocumentaire als dat hij de afgelopen jaren deed voor het concept stand up comedy in z'n BBC-show Stewart Lee's Comedy Vehicle. Hij deconstrueert het, keert het binnenstebuiten. Hij treitert en zeurt. En het uiteindelijke resultaat is iets dat bekend voorkomt maar eigenlijks iets geheel nieuws en eigens is.

Van een afstandje bekeken is King Rocker een documentaire over Robert Lloyd van de postpunkband de Nightingales (en daarvoor van de Prefects). Veel van de standaardelementen van een muziekdocumentaire zijn aanwezig: interviews met het onderwerp zelf, met mensen uit z'n verleden, Paul Morley doet z'n zegje, John Robb ook, veel archiefopnamen, livebeelden. En alles staat ook nog eens in een min of meer chronologische volgorde.

De storing zit hem in de eerste plaats in de aanpak. Het is niet zo zeer een film van Stewart Lee over Nighingales maar een film over Stewart Lee die, samen met Rob Lloyd, een film over Nightingales maakt. De film begint met beelden over een lezing over het maken van de film. Veel van de gesprekken tussen Lee en Lloyd gaan over het maken van de film. Veel van de grappen in de film gaan er over dat ze expres laten zien dat ze een film aan het maken zijn. Op een gegeven moment probeert Lee middels het stellen van een vraag Lloyd een bepaalde anekdote te laten vertellen. Als dat niet 'spontaan' lukt, probeert hij het met 'kun je over X vertellen maar dan net alsof ik het je niet gevraagd heb'. De heren hebben er zelf de grootste lol om.

Wat me brengt bij het andere opvallende kenmerk aan de film, de betrouwbaarheid. De meeste anekdotes lijken met een grote knipoog te worden verteld. Er wordt wederhoor gepleegd maar dat gebeurt zo overdreven dat het z'n doel voorbijschiet. Na een verhaal over John Taylor van Duran Duran of Paul Morley komt respectievelijk John Tayor van Duran Duran of Paul Morley in beeld die zegt dat er niets van waar is of dat hij er zich niets van kan herinneren. De ondertiteling van opnames waarin de band aangekondigd wordt op de Duitse televisie wordt opzettelijk verkeerd vertaald.

Het hoogtepunt wat het spelen met de waarachtigheid betreft, is een scene voor de deur van de venue waar de jaren '70 punkband van Lloyd, de Prefects dus, haar eerste optredens deed (zo'n bezoekje is een ander standaard element uit de klassieke muziekdocumentaire). Lloyd doet z'n verhaal vier keer. Telkens in een andere steeg of straatje. De laatste keer staat het tweetal Lee en Lloyd, ze kunnen hun lachen nauwelijks inhouden, naast een afvalcontainer te doen alsof dat de ingang van het betreffende zaaltje is.

Aan de andere kant is er de scene waarin een roadie(?) van de Ramones vertelt over hoe Lloyd en z'n vrienden vanuit Birmingham naar London kwamen voor een optreden van de band en de hele dag rondhingen bij de venue, de Roundhouse. En dat de Ramones, Johnny Ramone voornamelijk, daar zo van opkeken dat ze fans bleken te hebben aan de andere kant van de wereld. Er zijn foto's van de middag waar ze met z'n allen op staan. Dat kan toch niet allemaal nep en verzonnen zijn? Het is zo lief en aandoenlijk.

Natuurlijk is die ongemakkelijke reactie de bedoeling. Een van de terugkerende vragen is 'hoe wil jij (Rob Lloyd) herinnerd worden?'. En de ironie is dus dat deze film als stukje geschiedschrijving op dit gebied ongeschikt is. Typisch Stewart Lee. Maar het maakt de film wel grappig en onderhoudend en schurend alhoewel de rek er tegen het eind een beetje uit is. Anderhalf uur is aan de lange kant en over de huidige samenstelling van de band valt niet zo veel spannends te vertellen.

Met zo veel aandacht voor de vorm, komt de muziek van de band(s) er ook een beetje bekaaid vanaf. Misschien is dat maar beter. Vind wat de Nightingales doen zelf niet heel erg interessant qua postpunk. Niet half zo goed als, om maar eens een tijdgenoot te noemen, The Fall. En, om eerlijk te zijn, denk ik dat je voor een film over Mark E Smith weinig erbij hoeft te verzinnen om hem boeiend te maken.

Geen hoe King Rocker in Nederland te zien is trouwens. Hier in Engeland liep de film recentelijk op Sky Arts en daarna op de bijbehorende on demand service.