De National Gallery vroeg een handvol componisten en producers een werk uit de collectie te kiezen en daar een soundtrack bij te maken. Onder de noemer Soundcapes zijn de resultaten daarvan momenteel te zien in een serie donkere zalen in de kelder, ver weg van de drukte van Trafalgar Square. Wat als eerste opvalt is hoe letterlijk de componisten de schilderijen muzikaal vaak interpreteren. Geluidskunstenaar Chris Watson ging naar het Finse meertje dat model stond voor Akseli Gallen-Kallela's Keitele om daar het omgevingsgeluid op te nemen en die opnamen zijn dan ook, met wat Sami-gezang, wat je hoort in de eerste zaal. Bijna even voor de hand liggend is het gregoriaanse aandoende gezang dat Janet Cardiff en George Bures Muller als soundtrack verzonnen bij Antonello da Messina's schilderij van monnik-geleerde St. Jerome in z'n bibliotheek. Alhoewel, eerlijk gezegd, het tweetal daarnaast ook flink buiten de lijntjes van de opdracht heeft lopen te kleuren door een schaalmodel te bouwen van het gebouw waar die bibliotheek zich zou bevinden inclusief de omgeving en wel precies zo dat alles perspectivisch klopt met het schilderij.
Een stuk spannender is de compositie die Nico Muhly maakte naar aanleiding van de zogenaamde Wilton Diptiek. Beetje kitscherig en de vier elementen die de vier onderdelen van het kunstwerk (de twee helften van het diptiek en de voor- en achterkant) zouden moeten verklanken hoor ik er niet in terug. Het is de enige zaal met bankjes tegen de muur en om eerlijk te zijn is het wel lekker om even rustig zittend de eindeloze Viola da Gamba-klanken over je heen te laten komen. Sowieso leidt zo'n soundtrack eigenlijk best wel een beetje af van het kunstwerk. Aan de ene kant zorgt de context - een donkere zaal met één werk en een muziekstuk waar je toch even naar wil luisteren - dat je langer naar zo'n werk kijkt dan wanneer je gewoon op zaal, tenmidden van tientallen anderen zou tegenkomen. Aan de andere kant lijkt de verdeelde aandacht er ook voor te zorgen dat je uiteindelijk minder ziet.
Persoonlijk was ik voor het meest nieuwsgierig naar de bijdrage van Jamie XX. Hij ging voor het pointillistische werk Coastal Scene van Théo van Rysselberghe en heeft daar verrassend genoeg een nogal pointillistisch klinkende soundtrack bij gemaakt. Veel kleine, korte ritmische geluidjes dus. Waar al die kleurige puntjes op het doek bij elkaar voor één magistrale visuele ervaring zorgen, is het effect vanuit de speakers minder en moeten er nog een paar grote melodieën overheen worden gedrapeerd om, bijvoorbeeld, de golven in het water te visualiseren. In een zaaltje bij de ingang kun je een film zien waarin de diverse componisten worden geïnterviewd over hun werkwijze, behalve Jamie XX. Van hem zien we beelden van hoe hij, de avond voor de press viewing, voor het schilderij zittend het nummer in elkaar zit te draaien op z'n laptop. Soundscapes is nog tot 6 September te zien.
